گزارش تکان‌دهنده قتل «آلکساندر لیتویننکو» به‌دست عوامل سرویس امنیتی- اطلاعاتی روسیه (اف‌اس‌بی) همچنان در مطبوعات بریتانیا به‌طور روزانه بازنشر می‌شود؛ نظر به اینکه بعد از مدت‌ها انتظار «تحقیق عمومی» درباره مرگ وی، اقدامات شرارت‌بار کرملین و عواملش را بیشتر نمایان کرده است. این خبر برای تحت پوشش قرار گرفتن، با «جنگ اوکراین» که سرمایه، تسلیحات و سربازان روسیه همچنان به ‌آن سرازیر می‌شوند، رقابت می‌کند. با این وجود «شواهد نگران‌کننده‌»ای در سال جاری در این کشور مبنی بر اینکه کرملین به «مؤسسات انگلستان» چنگ‌اندازی می‌کند، وجود دارد و این کار با کمترین توجه یا حتی تصدیق [دولت بریتانیا] به منظور مقابله با این «حمله دیپلماتیک» مواجه شده است. مرکز مطالعات روسیه در مؤسسه «هنری جکسون»، نخستین گام را برای آشکار کردن این رسوایی برمی‌دارد. [گزارش] «شعبده کرملین: تهاجم قدرت نرم روسیه به انگلیس» آشکار می‌کند «اهداف و رویکردها»یی که فعالیت‌های روسیه در حوزه‌های سیاسی، آموزشی، فرهنگی و اقتصادی بریتانیا را دربر ‌می‌گیرد، به «اصول بنیادین دموکراسی»، «حقوق بشر» و «حاکمیت قانون» در انگلستان ضربه می‌زند. کرملین نه‌تنها از «قدرت نرم» برای پیشبرد منافعش بهره‌برداری می‌کند بلکه همچنین از «انتشار عقایدی» که جایگزینی برای «نمونه استبدادی حکمرانی این کشور» به دست می‌دهند، جلوگیری می‌کند. این گزارش با تأکید بر ضعف‌هایی که به روسیه اجازه می‌دهد در «مؤسسات بریتانیایی» رخنه کند، از «دولت انگلستان» درخواست می‌کند پا را از «محکومیت صرف» اقدامات مختل‌کننده و بشدت مداخله‌جویانه کرملین در شرق اروپا فراتر بگذارد و به تسلیم خودش در تسهیل این اقدامات نگاهی ژرف و طولانی‌مدت داشته باشد. این گزارش در راستای تحلیل «بهره‌برداری روسیه از قدرت نرم در انگلستان» به چندین موضوع اساسی توجه می‌کند، مانند موارد زیر:
- دولت روسیه از اواسط دهه ۲۰۰۰ برای «افزایش گیرایی این کشور» از تلاش، کوشش فکری و سرمایه مالی قابل‌ ملاحظه‌ای استفاده کرده است. کرملین سازمان‌های فرهنگی، آموزشی، رسانه‌ای، سیاسی و... تأسیس کرده که در نگاه نخست «بی‌طرفانه» به نظر می‌رسند اما به‌طور غیرپوزش‌طلبانه‌ای «جهان‌بینی همسو با خودش» را ترویج می‌کنند.
- روسیه در انگلستان «تهاجم جنگ نرم آشکاری» را با موفقیت نسبی، طی دهه گذشته در پیش گرفته است. هرچند اهداف و رویکردهایی که «تلاش دیپلماسی عمومی روسیه» را تعریف می‌کند، همزمان با انگشت‌نما شدن بیشتر اقدامات روسیه، برای «منافع ملی انگلستان» چالش ایجاد می‌کند. همچنین «نفوذ روسیه» در تقابل با ارزش‌های بنیادین انگلستان قرار می‌گیرد.
- انگلستان باید به منظور تأکید بر «دامنه نفوذ روسیه»، آشکارسازی و «مبارزه با دروغ‌پراکنی این کشور» ابتکاراتی را مشخص و تقبل کند.
دکتر «اندرو فاکسال»، مدیر مرکز مطالعات روسیه در اندیشکده هنری جکسون ـ و نویسنده این گزارش راهبردی ـ خاطرنشان کرد: «نخبگان سیاسی بریتانیا سال‌ها داشتن روابط دیپلماتیک با روسیه را بر آشکارسازی حقایق درباره دولت مافیایی «ولادیمیر پوتین» ارجحیت می‌دادند. این موضوع در حال حاضر تغییر کرده و تحقیق کنونی درباره لیتویننکو شاهدی بر این مدعاست. اما نتیجه چنین نادیده گرفتن طولانی‌مدتی، این است که روسیه نفوذ قابل‌توجهی ـ درگالری‌های هنری، بانک‌ها، باشگاه‌های فوتبال، رسانه‌ها و سیاست ـ در لندن دارد. البته بریتانیا همانند شرق اروپا در معرض مستقیم تجاوز روسیه قرار ندارد اما فعالیت‌های کرملین در لندن بخشی از همان جعبه ‌ابزار اعمال خشونتی که ما در اوکراین مشاهده می‌کنیم، است.
اندیشکده هنری جکسون انگلیس

رافائل آزول: بحران سیاسی ایجادشده ناشی از مرگ مرموز «آلبرتو نیسمان» در روز 18 ژانویه/28 دی در آرژانتین، همچنان در حال وخامت است. این بحران با برگزاری تظاهرات از سوی دادستانان آرژانتینی و مخالفان راستگرای دولت بوئنوس‌آیرس تشدید شد.  حامیان دولت «کریستینا فرناندز کرشنر»، رئیس‌جمهور آرژانتین این تظاهرات را محکوم و آن را مانوری سیاسی از سوی راستگرایان و نیروهایی دانستند که قصد دارند «کودتایی نرم» را در آرژانتین ترتیب دهند. آنها همچنین دولت‌های خارجی- بویژه واشنگتن- را به تلاش برای دستکاری در این پرونده با هدف رسیدن به منافع راهبردی خود متهم می‌کنند.  نیسمان یک هفته قبل از مرگش اعلام کرده بود قصد دارد کریستینا فرناندز کرشنر رئیس‌جمهور، «هکتور تیمرمن» وزیر خارجه و دیگر مقامات دولت آرژانتین را همراه کارکنان دستگاه‌های اطلاعاتی به توافق غیرقانونی و محرمانه با دولت ایران به منظور حفاظت از «جاسوسان» ایرانی متهم کند که ادعا می‌شود در بمبگذاری در مرکز یهودیان بوئنوس‌آیرس- آمیا - دست داشته‌اند. در آن انفجار که سال
 1994/1373رخ داد، 85 نفر کشته شدند.  نیسمان در گزارش 290 صفحه‌ای خود درباره این پرونده و دیگر اسنادی که در آپارتمانش کشف شد، به صدور حکم بازداشت علیه فرناندز و تیمرمن اشاره کرده بود.  در حالی که شواهدی در این باره وجود ندارد که نیسمان به قتل رسیده است، گزارش‌های قضایی حاکی است او اقدام به خودکشی کرده است. با این حال شک و تردید‌های گسترده‌ای در میان جامعه آرژانتین درباره خودکشی نیسمان وجود دارد. تنها موضوع زمان کشته شدن او مطرح نیست بلکه موضوع تجربه سیاسی و فساد دستگاه قضایی و مصونیت کیفری اعضای دولت مطرح است که در کشتارهای جمعی، ربوده شدن و شکنجه در زمان حکومت دیکتاتوری سابق در این کشور دست داشتند.  سخنگوی کاخ سفید اعلام کرده دولت اوباما درباره موضوعاتی که در پی مرگ نیسمان ظهور کرده‌اند «نگران است» و به «زیر نظر گرفتن اوضاع از نزدیک» در آرژانتین ادامه می‌دهد.  «مارکو روبیو»، سناتور ایالت فلوریدا و دیگر نمایندگان جمهوریخواه در کنگره آمریکا خواستار انجام تحقیقات بین‌المللی درباره مرگ نیسمان و اعمال تحریم‌هایی علیه آرژانتین شده‌اند، مگر اینکه این کشور روابط خود را با ایران تیره کند. نیسمان ارتباطاتی با روبیو داشته است؛ کسی که از او دعوت کرد در سنای آرژانتین شهادت دهد البته قبل از آنکه دولت آرژانتین جلوی چنین کاری را بگیرد.  تیمرمن، وزیر خارجه آرژانتین در نامه‌ای به جان کری، وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده آرژانتین تحمل نخواهد کرد «به سبب درگیری‌هایی که به طور قطع هیچ‌گونه ارتباطی با تاریخ این کشور ندارد، به صحنه عملیات سیاسی یا اطلاعاتی یا حتی اقدامات جدی‌تر تبدیل شود».  اما در همین نامه آمده بود تیمرمن به آمریکا پیشنهاد کرده بود موضوع بمبگذاری در سال 1994 در آمیا را در مذاکرات هسته‌ای ایران مطرح کند و بدین ترتیب سبب شود آرژانتین دنباله‌رو رویکردهای آمریکا در قبال ایران شود.  «نستور کرشنر»، رئیس‌جمهور فقید آرژانتین، سال 2004 نیسمان را مأمور انجام تحقیقاتی در ارتباط با بمبگذاری در مرکز یهودیان آرژانتین کرد. او اسنادی را ارائه کرد که براساس آن رئیس‌جمهور فعلی [که همسر رئیس‌جمهور فقید است] و دیگر مقامات دولت آرژانتین به سرپوش گذاشتن و توافق محرمانه با ایران به منظور ممانعت از انجام تحقیقات و حفاظت‌ از عاملان این حمله متهم شدند.  نیسمان در انجام این تحقیقات با آژانس اطلاعاتی و پلیس مخفی قدرتمند آرژانتین همکاری کرد؛ آژانسی که در سرکوب طبقه کارگری و جوانان چپگرا در این کشور دست داشته است. نیسمان همچنین در انجام تحقیقاتی درباره مخالفان سیاسی در تبعید رژیم نظامی دیکتاتوری در برزیل، شیلی و اروگوئه با سیا همکاری کرده است.  نیسمان با «جیمی آنتونیو استویسو» رئیس دستگاه اطلاعاتی آرژانتین همکاری کرد، کسی که از سال 1972 به مدت 42 سال ریاست این دستگاه را برعهده داشت.  کریستینا فرناندز کرشنر، رئیس‌جمهور آرژانتین، استویسو را به هدایت و گمراه کردن نیسمان و شاید قتل او به سبب اهداف سیاسی متهم کرده است. استویسو در حال حاضر پنهان شده است. براساس گزارش روزنامه «الپاسو»ی اسپانیا، نیسمان اتهامات علیه رئیس‌جمهور و دیگر مقامات دولت آرژانتین را پس از آن وارد کرد که استویسو اواخر ماه دسامبر از ریاست دستگاه اطلاعاتی آرژانتین برکنار شد. گزارش نیسمان همچنین در بحبوحه نگرانی‌ها در این باره تهیه شده بود که یک دادستان نزدیک به دولت بوئنوس‌آیرس جایگزین او خواهد شد.  دستگاه اطلاعاتی آرژانتین و عناصری همانند استویسو به اعمال نفوذ در دولت به مدت بیش از 3 دهه پس از پایان دیکتاتوری نظامی ادامه دادند.  این در حالی است که موضوع دست داشتن آژانس‌های اطلاعاتی خارجی در این پرونده غیرقابل انکار است. دستگاه‌های اطلاعاتی‌ای که در این موضوع دست داشتند شامل موساد اسرائیل و همچنین سیا و اف‌بی‌آی آمریکا می‌شود.  نیسمان و دستگاه اطلاعاتی آرژانتین همکاری‌های نزدیکی با موساد، سیا و اف‌بی‌آی حتی قبل از وقوع حادثه آمیا داشتند.  در حالی که جنبش جهاد اسلامی لبنان مسؤولیت بمبگذاری در سفارت اسرائیل در بوئنوس‌آیرس را در سال 1992 را برعهده گرفته است، این گروه به صورت گسترده‌ای در این مقطع زمانی منحل شده بود. انحلال این گروه و وقوع حادثه آمیا با برگزاری مذاکراتی بین ایران و آرژانتین بر سر از سرگیری همکاری‌های هسته‌ای همزمان شد. (آرژانتین چند ماه قبل از بمبگذاری در سفارت اسرائیل در بوئنوس‌آیرس، انتقال مواد هسته‌ای را به ایران متوقف کرده بود).  گمانه‌زنی‌هایی در این باره وجود دارد که این بمبگذاری با هدف ایجاد اختلال در روابط ایران و آرژانتین انجام شده است.  طی انجام تحقیقات درباره حادثه بمبگذاری در آمیا، این موضوع در کانون توجهات قرار گرفت که دستگاه اطلاعاتی آرژانتین هشدارهایی از سوی دستگاه اطلاعاتی برزیل و همچنین کنسولگری‌های آرژانتین در میلان و بیروت درباره این حمله دریافت کرده بود اما در پی این حملات در آرژانتین، دستگاه اطلاعاتی این کشور به یک آژانس «ضدتروریستی» تبدیل شد و اختیارات و بودجه بیشتری به دست آورد.  شواهد فراوانی درباره ادامه حضور عناصر ضدیهودی در نیروهای مسلح و پلیس آرژانتین و همچنین دستگاه اطلاعاتی این کشور وجود دارد.  این عناصر- که تحت حکومت نظامیان در آرژانتین از اختیارات فراوانی برخوردار بودند- در حال حاضر شاهد تغییر فضای سیاسی در این کشور هستند. در همین حال، احزاب مخالف دست‌راستی در آرژانتین در تلاش برای ایجاد اخلال در روند وضع قانون به‌منظور تضعیف دستگاه اطلاعاتی این کشور و ایجاد یک نهاد اطلاعاتی جدید هستند. همکاری‌هایی میان دستگاه اطلاعاتی آرژانتین و سیا وجود داشته است. حملات تروریستی 11 سپتامبر 2001 در آمریکا توسط افرادی انجام شد که برای دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا شناخته‌شده بودند. به همین ترتیب دستگاه اطلاعاتی آرژانتین نیز اطلاعاتی درباره بمبگذاری در آمیا در اختیار داشت. دستگاه سیاسی در آرژانتین تحت استیلای دستگاه اطلاعاتی این کشور قرار دارد.
پایگاه اینترنتی ورلد سوسیالیست
 

شموئیل ایون: بهای جهانی نفت طی 6 ماه گذشته در پی میزان بیش‌ از حد عرضه نسبت به تقاضا افت چشمگیری داشته است. این سقوط قیمت‌ها ضربه دیگری به ایران و روسیه که هر دو تحت تحریم‌های اقتصادی قرار دارند، وارد کرده است. ایران، عربستان‌سعودی را به راه انداختن جنگ نفتی متهم و تهدید کرده به این جنگ پاسخ خواهد داد. این تهدیدها خطر برنامه هسته‌ای ایران را به‌طور اخص برای ثبات کشورهای حوزه خلیج‌فارس و به‌طور اعم برای بازار جهانی انرژی، برجسته می‌کند. با این حال فشار اقتصادی بر ایران می‌تواند این فرصت را در اختیار غرب قرار دهد که شروط و مفاد توافق بر سر مساله هسته‌ای را بهبود بخشد. قیمت‌ جهانی نفت از اواسط سال ۲۰۱۴ میلادی کاهش چشمگیری داشته است. قیمت هر بشکه نفت خام دبلیوتی‌‌ای آمریکا در اواخر ماه ژوئن ۲۰۱۴ میلادی ۱۰۵ دلار بوده که در اواخر ژانویه سال ۲۰۱۵ میلادی به ۴۴ دلار رسید. کمترین میزان قیمت نفت قبل از این تاریخ به فوریه ۲۰۰۹ / بهمن 1387بازمی‌گردد که در آن زمان بهای هر بشکه ۳۴ دلار بود. بالاترین رقم برای هر بشکه به میزان۱۴۰ دلار مربوط به اواخر
ژوئن ۲۰۰۸ / اوایل تیرماه 1387 است و کمترین بهای هر بشکه نفت به اواسط نوامبر
 ۲۰۰۱/ اواخر آبان 1380و رقم ۱۸ دلار بازمی‌گردد. قیمت کنونی در روزهای اخیر با بهبود نسبی مواجه شده است (ششم فوریه ۲۰۱۵ میلادی/17بهمن 1393، قیمت هر بشکه نفت ۵۳ دلار محاسبه شد)؛ اما مسلم است بهای نفت در شرایط متغیر و غیرقابل‌پیش‌بینی قرار دارد. دلیل اصلی نوسان قیمت نفت، میزان بیش ‌از حد عرضه نسبت به تقاضاست. در 5 سال گذشته، اروپا در راه خروج از بحران اقتصادی به مشکلات بسیاری برخورد کرده و سرعت رشد اقتصادی چین نیز با کاهش روبه‌رو بوده است (این دو عامل به کاهش تقاضای جهانی نفت منجر شده است). تولید جهانی نفت در همین بازه زمانی نسبت به میزان مصرف آن رشد بسیار بیشتری داشته است. افزایش شدید تولید نفت آمریکا به تولید نفت شیل بازمی‌گردد. افزایش جهانی تولید نفت، جبرانی است برای کاهش تولید نفت توسط کشورهایی نظیر لیبی که اوضاع داخلی نابسامانی دارد و همچنین ایران که با تحریم‌های اعمال‌شده از سوی غرب دست‌وپنجه نرم می‌کند. طبق آمار و ارقام رسمی اوپک در ژانویه 2015 / دی ماه 1393، براساس منابع گوناگون، تولید نفت خام ایران طی سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۴ از 75/3 میلیون بشکه در روز به 76/2 میلیون بشکه در روز سقوط کرده است. این در حالی است که تولید نفت خام عراق (به‌رغم شرایط دشوار داخلی این کشور) از 42/2 میلیون بشکه در روز به 66/3 میلیون بشکه در روز رسیده است. تولید نفت در عربستان‌سعودی، کویت و امارات عربی متحده نیز افزایش شدیدی داشته است اما تولید نفت در لیبی از 56/1 میلیون بشکه در روز به رقم 440 هزار بشکه در روز سقوط کرده است. ارزش بالای دلار آمریکا هم که قیمت نفت به آن وابسته است، در کاهش بهای نفت تأثیرگذار بوده است. اختلاف منافع بین 2 گروه تولیدکننده نفت در جهان که بیشترین میزان تولید را به خود اختصاص داده‌اند، تأثیر بسزایی بر موقعیت کنونی بازار جهانی نفت داشته است. گروه اول شامل کشورهای عربستان‌سعودی، کویت و امارات عربی متحده است که منابع گسترده نفت و ارز خارجی در اختیار دارند و وضعیت کلی خوبی نیز دارند. برای مثال، عربستان‌سعودی ۱۶ درصد منابع شناخته‌شده نفت جهان را در اختیار دارد که با این میزان تولید دست‌کم تا ۶۳ سال دیگر دوام خواهد داشت. منفعت کشورهای این گروه در این است که درآمد نفتی بلندمدت خود را به بیشترین میزان برسانند و به همین منظور خواهان قیمت متوسط نفت هستند تا مانع ایجاد منابع جایگزین برای نفت تولیدی آنها شود. در سوی دیگر، دسته دوم تولیدکنندگان نفت از جمله روسیه، عراق، ایران و ونزوئلا قرار دارند که از مشکلات اقتصادی رنج می‌برند و به دنبال آنند که بیشترین میزان از درآمد نفت را در حال حاضر به دست آورند. این امر قیمت بالای نفت در بازار جهانی را می‌طلبد حتی اگر در بلندمدت به ایجاد منابع جایگزین منجر شود. تصمیم سازمان کشورهای تولیدکننده نفت (اوپک) در نوامبر سال ۲۰۱۴ میلادی مبنی بر عدم کاهش تولید نفت از سوی کشورهای عضو این سازمان، بازتابی از منافع عربستان‌سعودی و متحدان این کشور بود. «ولید بن طلال» شاهزاده ‌سعودی در 11 ژانویه/21دی تصمیم این کشور مبنی بر عدم کاهش تولید نفت را به ملاحظات اقتصادی و همچنین نبود اعتماد بین تولیدکنندگان نفت نسبت داد. وی اعلام کرد اگر عربستان بخواهد میزان تولید خود را حتی به میزان یک تا 2 میلیون بشکه در روز کاهش دهد، دیگر کشورها تولید خود را افزایش خواهند داد و این به ضرر عربستان تمام خواهد شد. بن طلال افزود: «اگر توافقی در زمینه کاهش تولید نفت صورت گیرد، برخی کشورها ارقام دروغین از میزان تولید خود عنوان خواهند کرد». وی پیش‌بینی کرد قیمت۱۰۰ دلار برای هر بشکه نفت دیگر تکرار نخواهد شد. باید توجه داشت مرگ ملک عبدالله، پادشاه عربستان در 23 ژانویه/3بهمن تأثیری بر صنعت جهانی نفت نداشت. به‌طور کلی از آنجا که بسیاری از کشورها واردکننده انرژی هستند، قیمت پایین نفت تأثیر مثبتی بر رشد اقتصادی جهان داشته است. بویژه برای بیشتر کشورهای اروپایی و ژاپن که با مشکلات اقتصادی روبه‌رو هستند و کشورهایی چون چین که ادامه رشد سریع اقتصادی از اهداف استراتژیک آنها محسوب می‌شود، کاهش قیمت نفت بسیار مفید و سودمند است. در همین حین قیمت پایین نفت موجب افزایش تقاضا برای نفت می‌شود، توسعه انرژی‌های جایگزین را آهسته‌تر می‌کند و باعث کاهش سرمایه‌گذاری در بخش تولید نفت گران‌قیمت می‌شود (روندی که در حال حاضر آغاز شده است) بنابراین در آینده بهای نفت افزایش شدیدی خواهد یافت و در نهایت دوباره سقوط خواهد کرد و این روند تا زمانی ادامه خواهد یافت که گزینه‌های جایگزین ارزان‌قیمتی برای نفت در بلندمدت پیدا شود. مادامی که بهای پایین نفت به قوت خود باقی است، کشورهایی که معاملات تجاری بزرگی با کشورهای صادرکننده نفت دارند و نیروی کار برای آنها اعزام می‌کنند از این مساله متضرر خواهند شد. برآوردها نشان می‌دهد بیش از 3 میلیون کارگر مصری، 600 هزار اردنی، 300 هزار فلسطینی از کرانه باختری رود اردن و نوار غزه، همچنین بسیاری از مردم سوریه و لبنان در خلیج‌فارس مشغول به کار هستند. میزان نقل و انتقالات پولی که توسط این کارگران در سال ۲۰۱۲ میلادی صورت پذیرفته عبارت است از ۱۵ میلیارد دلار توسط کارگران مصری، ۵ میلیارد دلار توسط کارگران اردنی و ۳۵۰ میلیون دلار توسط کارگران نوار غزه.
 اهمیت استراتژیک
تا زمانی که بهای پایین نفت همچنان به قوت خود باقی بماند، تولیدکنندگان عمده نفت مجبور خواهند شد میزان هزینه‌های خود را با شرایط و وضعیت کنونی منطبق سازند. این روند بر ثبات داخلی کشورهای تولیدکننده‌ای که از مشکلات اقتصادی رنج می‌برند، تأثیر منفی خواهد گذاشت. از طرف دیگر، ایران برای کمک به سازمان‌های تروریستی و اقدامات خرابکارانه در منطقه خاورمیانه منابع اقتصادی کمتری در دست خواهد داشت. با این حال این فعالیت به احتمال زیاد متوقف نخواهد شد. این احتمال نیز می‌رود که اقدامات خرابکارانه ایران به‌منظور کسب نفوذ بیشتر در ازای صرف هزینه کمتر شدت بیشتری به خود بگیرد. کاهش شدید بهای نفت تنش‌ میان ایران و عربستان‌سعودی را تشدید کرده است. تهران، ریاض را به راه‌اندازی جنگ نفتی علیه این کشور متهم و تهدید کرده است به این اقدام عربستان پاسخ خواهد داد. حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران، 10 دسامبر/19آذر در سخنرانی خود به عربستان‌سعودی اشاره و عنوان کرد: «مردم ایران این خیانت را فراموش نخواهند کرد و به آن پاسخ خواهند داد». وب‌سایت مرتبط با سپاه پاسداران ایران نیز در یادداشتی عنوان کرد عربستان‌سعودی تلاش می‌کند ایران را به قبول یک توافق هسته‌ای بد وادار کند، همچنین روسیه و ایران را تحت فشار قرار دهد تا از مواضع خود نسبت به سوریه کناره‌گیری کنند تا در نهایت بتواند بازار جهانی نفت را همچنان تحت کنترل خود نگه دارد. تنش‌ میان ایران و عربستان‌سعودی می‌تواند به درگیری خشونت‌آمیزی تبدیل شود، هرچند در حال حاضر به نفع ایران است که دست‌کم تا زمانی که توافق رضایت‌بخشی درباره مساله هسته‌ای حاصل نشده است، از اقداماتی که تصویر بدی از این کشور می‌سازد، خودداری کند بنابراین به نظر می‌رسد اصلی‌ترین ابزار ایران علیه عربستان‌سعودی براندازی و اقدامات خرابکارانه از جمله از طرف یمن باشد؛ کشوری که در مجاورت عربستان قرار دارد و حیاط‌ خلوت آن محسوب می‌شود. این احتمال وجود دارد که سایر تولیدکنندگان نفت خلیج‌فارس نیز هدف اقدامات خرابکارانه ایران قرار گیرند. تحولات بازار نفت با نتیجه نهایی بحران هسته‌ای ایران ارتباط دارد. تهدیدات ایران علیه عربستان‌سعودی و مشارکت ایران در براندازی و اقدامات خرابکارانه در خلیج‌فارس باعث می‌شود خطری که از ناحیه ایران ثبات منطقه را تهدید می‌کند بیش ‌از پیش برجسته شود؛ منطقه‌ای که انرژی اصلی جهان از آنجا تأمین می‌شود. دستیابی ایران به توان تولید تسلیحات هسته‌ای باعث ایجاد نیروی بازدارندگی برای این کشور خواهد شد، در نتیجه ایران می‌تواند تعیین‌کننده قیمت‌ جهانی نفت باشد. ایران با کنترل بازارهای جهانی نفت می‌تواند از نفوذ خود بر بسیاری از کشورهای شرق و غرب که به واردات نفت از خلیج‌فارس وابسته هستند، سوءاستفاده کند. عربستان‌سعودی نظر به تهدیدات صورت‌ گرفته از سوی ایران در حوزه نفت (که منبع قدرت عربستان است)، ممکن است خود به فکر دستیابی به قابلیت تسلیحات هسته‌ای بیفتد تا از این طریق از سلطه ایران جلوگیری کند. بدین ترتیب در خلیج‌فارس که محل بزرگ‌ترین منابع نفتی دنیاست، «چترهای هسته‌ای» به وجود خواهد آمد. ایالات متحده در مسیر استقلال در حوزه انرژی حرکت می‌کند اما اگر این تحول در خصوص عربستان‌سعودی رخ دهد تأثیر منفی بر موقعیت آمریکا به عنوان ابرقدرت خواهد داشت، زیرا از نفوذ واشنگتن بر کشورهایی که خریدار نفت خلیج‌فارس هستند، خواهد کاست. بحران شدید اقتصادی در ایران بر فشارهای داخلی در این کشور افزوده است. این امر می‌تواند به قدرت‌های مذاکره‌کننده با ایران کمک کند که تهران را تحت فشار قرار داده و وادارش کنند به پذیرفتن شروطی تن دهد که فاصله آن با رسیدن به بمب اتم را به بیشترین حد ممکن برساند.
اندیشکده مطالعات امنیت اسرائیل

 سام جونز در لندن و جف دایر در واشنگتن: به نظر می‌رسد اختلافات بین ایران و غرب در مذاکره درباره برنامه هسته‌ای این کشور کاهش یافته است.  قدرت‌های جهان و ایران پیشرفت «چشمگیر»ی به سمت یک توافق با هدف محدود کردن توانایی تهران در ساخت بمب اتم داشته‌اند؛ تا جایی که حتی تندروها در دولت اسرائیل دستیابی به شکلی از توافق را در هفته‌های آینده به‌طور فزاینده محتمل می‌دانند. مذاکره‌کنندگان در روزهای اخیر با نزدیک‌تر شدن ضرب‌الاجل تعیین شده برای توافق، لحن جدی‌تری به خود گرفته‌اند. در پی محقق نشدن ضرب‌الاجل اول در ماه نوامبر و بی‌نتیجه ماندن مذاکرات در وین، 5 عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل و آلمان موسوم به 1+5 متعهد شدند تا 31 مارس 2015/11 فروردین 94، به اجماعی وسیع درباره عناصر عمده یک توافقنامه دست یابند.  مقامات آمریکا این هفته با همتایان ایرانی‌شان در ژنو ملاقات کردند. جان کری، وزیر خارجه آمریکا و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران [به همراه وزیر انرژی آمریکا و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران] روز یکشنبه ملاقات داشتند و دیپلمات‌های دیگر کشورهای مذاکره‌کننده نیز هفته آینده به آنها خواهند پیوست.  دیپلمات‌های 1+5 می‌گویند سقوط قیمت نفت و اقدامات واشنگتن و تهران برای محدود کردن نفوذ تندروها در پیشرفت مذاکرات نقش داشته است.  «یووال اشتاینیتز»، وزیر اطلاعات، روابط بین‌الملل و امور راهبردی اسرائیل در مونیخ گفت: «اختلافات نسبت به قبل کمتر شده است و به نظر می‌رسد پیشرفت‌هایی در 3-2 مورد محوری حاصل شده است».  وی اگرچه مستقیما در جریان مذاکرات نیست، کارشناس اصلی اسرائیل درباره این مساله است و مجبور بوده خط‌مشی دقیقی را میان شکاف دیپلماتیک بین واشنگتن و تل‌آویو ترسیم کند. این امر ناشی از نگرانی‌های موجود در اسرائیل درباره امتیازدهی بیش از حد آمریکا به ایران بوده است. دولت اوباما این هفته علنا از اسرائیل به علت دیدگاه نادرست نسبت به موضع آمریکا در مذاکرات انتقاد کرد.  اشتاینیتز از 4 نگرانی عمده در مذاکرات سخن گفت که عبارت است از: تعداد سانتریفیوژهای عملیاتی که به ایران اجازه ادامه فعالیت آنها داده می‌شود، ذخیره اورانیوم غنی شده، تحقیقات در خصوص سانتریفیوژهای پیشرفته‌تر و ذخیره‌سازی و برچیدن سانتریفیوژهای اضافی.  وی گفت: «درباره تعداد سانتریفیوژها پیشرفت‌هایی صورت گرفته و اختلافات کاهش یافته است اما این امر عمدتا به علت امتیازدهی بیش از حد 1+5 است. تهران در ابتدا خواستار ادامه کار حداقل 9 هزار دستگاه سانتریفیوژ بود و 1+5، 4500 و احتمالا 6 هزار دستگاه را مدنظر دارد».  اما به گفته وی،‌ ایران امتیازات اساسی درباره ذخیره اورانیوم خود داده است و پیشرفت‌هایی حاصل شده و ایرانیان در روند توافق با ارسال بخش عمده این ذخیره به خارج از کشور، موافقت خواهند کرد.  دیگر نگرانی اصلی اسرائیل که درباره آن هیچ پیشرفت واقعی‌ای صورت نگرفته، تحقیقات در زمینه سانتریفیوژها بوده است. اشتاینیتز معتقد است بدون اعمال یک منع جامع، ایران می‌تواند- به‌طور کامل و قانونی- هر توافقی را تضعیف کند. به گفته وی، اسرائیل 1+5 را درباره این مساله تحت فشار قرار خواهد داد و قدرت‌های جهان نیز می‌توانند خط‌مشی سختگیرانه‌تری در قبال تهران اتخاذ کنند.  وی ادامه داد: «ممکن است یک توافق فوری امکانپذیر نباشد اما بدین معنی نیست که پس از چند ماه یا یک تا 2 سال هیچ توافقی حاصل نخواهد شد، چون اگر اعمال فشار کافی صورت گیرد و اگر ایرانیان مجبور شوند بین نجات اقتصادشان و نجات تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم‌شان، یکی را انتخاب کنند، مطمئنا نجات اقتصادشان را ترجیح خواهند داد».  توافق درباره زمینه‌های دیگر- جز مواردی که اشتاینیتز برشمرد- نزدیک به نظر می‌رسد. گفت‌وگوها درباره رآکتور آب سنگین در اراک تقریبا به اتمام رسیده و به گفته دیپلمات‌ها، ایران احتمالا یک قرارداد 15 ساله را به جای یک قرارداد 10 ساله که ابتدا خواستار آن بود، می‌پذیرد.  اما به گفته دیپلمات‌های 1+5، نکته مهم در هر قراردادی این است که فاصله زمانی تا رسیدن ایران به نقطه غیرقابل بازگشت- یعنی حداقل زمانی که ایران برای ساخت بمب اتم نیاز دارد- به 12 ماه افزایش یابد.  «فیلیپ هاموند»، وزیر خارجه انگلیس که با ظریف در مونیخ ملاقات کرد، گفت: «پیشرفت‌هایی صورت گرفته است و به ظریف گفتم ایرانیان باید به‌طور روشن و شفاف نشان دهند در زمینه غنی‌سازی نظرات‌مان نزدیک شده است تا بتوانیم به شتاب لازم برای پیشرفت چشمگیر در برخی زمینه‌های دیگر که هنوز سوالاتی در آن باره مطرح است، دست یابیم».  هر توافقی که صورت گیرد مستلزم تایید آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر عالی ایران است. وی در نطق اخیرش از تیم هسته‌ای و مذاکرات‌شان حمایت کرد و این امر انتظاراتی را درباره احتمال قریب‌الوقوع بودن یک توافق جامع مطرح کرده است.
فایننشال‌تایمز

امیرعلی جهاندار: فارغ از مثبت یا منفی بودن نقش «اکبر هاشمی‌رفسنجانی» باید بگوییم وی را نمی‌شود در صحنه سیاسی کشور نادیده گرفت، حتی از آن زمانی که انقلابی نشده بود، هاشمی‌رفسنجانی در جای جای انقلاب حضور داشته و شاید جزو آن چند نفری باشد که هر جا سخنی از انقلاب است نام او هم در کنار نام‌هایی چون آیت‌الله خامنه‌ای، آیت‌الله شهید بهشتی، استاد شهید مطهری، مرحوم آیت‌الله طالقانی و... مطرح می‌شود. هاشمی‌رفسنجانی بعد از جنگ کاندیدای ریاست‌جمهوری شد و از همان ابتدا گرایش غربی‌ها به وی بالا بود. چنانکه در تحلیل‌های آنها بیان می‌شد که می‌شود روی تعامل غرب با هاشمی حساب باز کرد. این البته از گزاره‌های هم آن روز و هم امروز هاشمی مشخص است. با روی کار آمدن هاشمی چند اتفاق مهم در عرصه سیاست خارجه، سیاست داخله، اقتصاد و فرهنگ رخ داد که جامعه ایران را دچار دگرگونی کرد. هاشمی توسعه‌گرایی را گفتمان خود قرار داد که 1- توسعه‌گرایی برون‌زا 2- همگرایی با غرب 3- رشد اقتصادی 4- نخبه‌گرایی دال‌های مرکزی گفتمان وی قرار گرفت و مبتنی بر نظریه گفتمان دولت دال‌های متباین را طرد کرد که در این مساله به ترتیب درون‌زایی، استقلال، عدالت و توده‌گرایی طرد شد. گفتمان توسعه‌گرای هاشمی، سیاست خارجه باز و نگاه خوشبینانه وی نسبت به غرب و پذیرفتن الگوهای توسعه غربی باعث شد دولت سراغ دریافت وام از نهاد‌های بین‌المللی برود؛ وام‌هایی که در قبال آن باید سیاست‌های تعدیل اقتصادی در کشور اجرا می‌شد.
دولت هاشمی با سیاست‌های تعدیل اقتصادی شکاف طبقاتی در جامعه را افزایش داد و حتی گزاره‌هایی از سوی دولتی‌ها بیان شد که «ممکن است عده‌ای زیر چرخ توسعه له شوند» که این در فرآیند توسعه ناگریز است! هاشمی مردم را به تجمل‌گرایی دعوت می‌کرد و دریچه‌های کشور را برای ورود کالاهای لوکس باز کرد. او این کار را حتی از طریق نمازجمعه تئوریزه نیز می‌کرد. هاشمی در فرازی از خطبه‌ نماز جمعه 18 آبان 69 که به «مانور تجمل» معروف شد؛ گفت: «زمان آن رسیده که مسؤولان به مانور تجمل روی آورند. از امروز به‌خاطر اسلام و انقلاب، مسؤولان وظیفه دارند مرتب و باوقار باشند... هرچند ما فقیر باشیم و اقتصادمان بسامان نباشد اما برای آنکه در دیدگان سایر ملل مسلمان و غیرمسلمان، ملتی مفلوک جلوه نکنیم، لازم است جلوه‌هایی از تجمل در چهره کشور و مسؤولان حاکمیتی رؤیت شود ...».
هاشمی در فضای فرهنگی ولنگاری را با قرار دادن الگوهای نامناسب فرهنگی بنیان گذاشت و از طرفی فضای نقادی را نسبت به خود بست به‌گونه‌ای که شعار «مخالف هاشمی مخالف رهبر است، مخالف رهبری دشمن پیغمبر است» سرتیتر شعارهای حامیان هاشمی شده بود و با آن جریان منتقد را تخطئه می‌کردند. عملکرد دولت هاشمی در 4 سال اول، دو نتیجه به بار آورد. نتیجه اول کاهش معنادار 25 درصدی حضور مردم در انتخابات ششمین دوره ریاست‌جمهوری بود و دوم اینکه باعث شد احمد توکلی در دور دوم انتخابات رقیب جدی هاشمی شود؛ رقیبی که هیچ کس فکر آن را هم نمی‌توانست بکند چند میلیون از رأی هاشمی بکاهد. اما هاشمی تفکر تکنوکراتیک خود را ادامه داد و نتیجه سیاست‌های اقتصادی غلط وی و نگاه توسعه برون‌زای وی تورم 50 درصدی در سال 74 بود. ظرفیت‌های منفی هاشمی به حدی شد که نماینده رسمی هاشمی از نظر افکار عمومی(ناطق‌نوری) در برابر نماینده غیررسمی وی (خاتمی) بازی انتخابات را باخت. ظرفیت منفی هاشمی از همان جا به‌صورت جدی فعال شد و خود را در عرصه انتخابات‌ها نشان می‌داد. سیاست‌های توسعه‌گرای دولت خاتمی که برگرفته از همان تفکر هاشمی و همراهانش بود باعث شد مردم در هر انتخابات قسمتی از بدنه صاحب این تفکر را از عرصه قدرت کنار بزنند تا اینکه در انتخابات سال 84 اصولگرایان به‌خاطر ظرفیت‌های منفی هاشمی پیروز انتخابات شدند. از سال 84 به بعد هاشمی خود را در جایگاه «مخالف وضع موجود» قرار داد؛ اما همچنان ظرفیت‌های هاشمی به عنوان ظرفیت‌های منفی فعال بود؛ این پتانسیل باعث شد در انتخابات 88 احمدی‌نژاد بتواند کاندیداهای رقیب را به هاشمی منگنه کند و با استفاده از ظرفیت منفی او و عملکرد 4 ساله خود آرای بالایی را کسب کند.
هاشمی در 4 سال دوم احمدی‌نژاد نیز در وضعیت «مخالف وضع موجود» قرار داشت اما مخالفت‌هایش علنی‌تر شده بود و تیم همراه هاشمی نیز در تلاش برای سیاهنمایی از وضع موجود برآمد. از سوی دیگر عملکرد دو سال پایانی احمدی‌نژاد هم این فضای نقد را برای آنها بیشتر از پیش مهیا می‌کرد. گزاره‌های همراهان هاشمی در نقد احمدی‌نژاد هر روز بیشتر از قبل می‌شد تا آنجا که روحانی یک سال قبل از انتخابات سال 92 در یک سخنرانی معروف با اشاره به سوءمدیریت احمدی‌نژاد اعلام کرد «مملکت مدیر می‌خواهد، نه نوکر!»
در انتخابات 92 عدم سیاست‌ورزی درست اصولگرایان و سیاست‌ورزی روحانی باعث شد روحانی به نمایندگی از هاشمی بازگشتی دوباره به گفتمان توسعه‌گرایی اقتصادی داشته باشد.
«هاتف آن روز به من مژده این دولت داد/ که در آن جور و جفا صبر و ثباتم دادند». این بیت شعر را آقای هاشمی فردای انتخابات 24 خرداد و در حالی می‌نوشت که خود را حامی حسن روحانی معرفی می‌کرد. بیانیه شورانگیز هاشمی پس از پیروزی حسن روحانی، در روزهایی که کابینه وی از مجلس رای اعتماد می‌گرفت، بهتر معنا می‌شد؛ زمانی که وزرای دولت‌های هاشمی‌رفسنجانی و محمد خاتمی دوباره وزیر می‌شدند. روحانی به نمایندگی از هاشمی دولت را تحویل گرفت و دستورالعمل‌های هاشمی را در سیاست خارجه، اقتصاد و... پیاده کرد و در عوض هاشمی هم حمایت‌های همه‌جانبه خود را از روحانی بیان کرد. حمایت‌های هاشمی‌رفسنجانی از روحانی و کابینه‌اش در حالی ادامه پیدا کرد که مردم در همان گزارش 100روزه فهمیدند این دولت توانایی حل مشکلات در 6 ماه را – براساس وعده حسن روحانی- ندارد. حال آنکه اتفاقاتی مثل توزیع سبد کالا با آن وضعیت که نارضایتی مردم را در پی داشت نیز رخ می‌داد. در میان عامه مردم اینکه حسن روحانی مورد تایید و حمایت کامل هاشمی‌رفسنجانی است، طور دیگری معنا می‌شد؛ حمایت هاشمی از خودش. رئیس مجمع تشخیص مصلحت در مصاحبه‌ای که اخیرا در مهر منتشر شده است، می‌گوید: «دکتر روحانی را به طور کامل قبول دارم. ما با ایشان از مجلس همکاری داشتیم و در جنگ خیلی همکاری داشتیم و بعد هم در مرکز تحقیقات بوده‌اند. زمانی که من ریاست‌جمهوری بودم، ایشان دبیر شورایعالی امنیت ملی کشور بود. ما با ایشان از لحاظ تفکر خیلی نزدیک هستیم و هیچ شبهه‌ای در صلاحیتشان برای من نیست. کابینه‌اش را هم با توجه به شرایط فعلی کشور، نسبتاً خوب انتخاب کرد». این «قبول داشتن به طور کامل» باعث شده است حسن روحانی نیز در سیاست‌هایی که دارد ذره‌ای تردید نکند. حال آنکه برخی از همین تصمیمات مورد حمایت آیت‌الله در این 18-17 ماه عایدی‌ای برای کشور نداشته است. از سیاست‌های اقتصادی که با پایین آمدن قیمت نفت آسیب جدی دید گرفته تا دیپلماسی که به‌رغم توافق، تحریم‌های گسترده‌تری تصویب شد و حتی نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل یک‌سال پشت مرز ماند و در نهایت ویزا نگرفت و فرد دیگری معرفی شد.
پایین آمدن قیمت نفت در حالی که طرف‌های «پایین‌آورنده قیمت نفت» در واقع طرف‌های اصلی مذاکرات در منطقه و غرب هستند، نشان از ناکارآمدی این نوع دیپلماسی در یک‌سال و نیم گذشته دارد؛ دیپلماسی‌ای که یک پایش آیت‌الله هاشمی بود که سال‌ها ادعا می‌شد به خاطر روابط دوستانه با عربستان توانایی حل چالش‌های فیمابین را دارد.
حسن روحانی که مجری سیاست‌های دهه هفتادی هاشمی است هم از این دیپلماسی بهره‌ای نبرد اما هنوز مورد تایید و حمایت هاشمی است. هاشمی بعد از 8 سال «مخالفت با وضع موجود» دوباره «نمایندگی وضع موجود» را برعهده دارد و آنچه در دولت یازدهم اتفاق می‌افتد؛ مثبت و منفی، خواه ناخواه برای هاشمی هم نگاشته می‌شود و جزئی از کارنامه سیاسی وی خواهد بود.
واقعیت آن است که حالا و پس از یک‌سال و اندی از روی کارآمدن دولت حسن روحانی، حمایت‌های هاشمی از این دولت را می‌توان حمایت هاشمی از پایین آمدن قیمت نفت، تورم، رکود و دیپلماسی‌ای دانست که نه‌تنها ترکی بر دیوار تحریم‌ها حاصل نکرد که بر تعداد آنها افزود. حمایت هاشمی از این دولت و کابینه‌اش در واقع حمایت از تصمیم‌سازی‌هایی است که نماینده ایران را یک‌سال پشت درهای سازمان ملل نگه داشت. حمایت و تایید آیت‌الله شاید در ماه‌های آتی هم ادامه داشته باشد و مصادیق آن در وزارتخانه‌های دولت روحانی نمایان شود.